Zakład Historii Średniowiecznej
Historia
Zakład Historii Średniowiecznej Powszechnej i Polski powstał w 1969 roku w wyniku przekształcenia Katedry Historii Powszechnej Średniowiecza oraz Katedry Historii Polski do XVIII wieku. Kierowali nim kolejno: prof. Marian Małowist (1969 – 1979), prof. Benedykt Zientara (1979 – 1983), prof. Henryk Samsonowicz (1983 – 2000), prof. Karol Modzelewski (2000 – 2005), prof. Roman Michałowski (2005 – 2019). Obecnie Kierownikiem Zakładu (od 2019 r.) jest dr hab. Grzegorz Myśliwski.
Działalność
Wśród tematów badawczych podejmowanych w Zakładzie Historii Średniowiecznej wymienić trzeba przede wszystkim studia nad dziejami Polski w okresie od IX do XV w., w szczególności nad ideowymi podstawami monarchii piastowskiej, kulturą polityczną, strukturami kościelnymi i procesami chrystianizacji, nad ustrojem społecznym państwa Piastów, osadnictwem i materialnymi warunkami życia, nad strukturą etniczną i religijną, a także nad późnośredniowiecznymi elitami społecznymi. W szerokim zakresie uprawiana jest jednak także historia powszechna, a mianowicie: historia kultury i struktur społecznych krajów barbarzyńskich oraz Bizancjum na przełomie starożytności i średniowiecza, historia społeczna Longobardów, dzieje Franków okresie karolińskim, historia historiografii angielskiej doby anglosaskiej, ustroju społecznego i podstaw ideowych monarchii czeskiej doby Przemyślidów, a także historia Zakonu Krzyżackiego oraz historia Afryki Zachodniej i arabskiej Hiszpanii w X-XVI w. Przedmiotem analiz są również podstawy ideowe Cesarstwa w X-XI w. oraz monarchii francuskiej w XII-XIII w. Ważne miejsce w pracach badawczych odgrywają studia porównawcze, których celem jest ukazanie zjawisk i procesów zachodzących w Polsce na szerokim tle europejskim: tutaj należy wymienić przede wszystkim historię Kościoła we wcześniejszym średniowieczu, historię historiografii, toposów literackich i mentalności oraz historię gospodarki, handlu i miast w późnym średniowieczu. Wśród nowszych wątków badawczych podejmowanych przez pracowników Zakładu wskazać trzeba także studia nad rodziną i małżeństwem, seksualnością oraz pozycją kobiet w społeczeństwie średniowiecznym.